Ordinal: NFT mới trên block(chain) - hướng dẫn cho người mới

Bạn chán các vật phẩm sưu tầm kỹ thuật số tẻ nhạt? Nếu vậy, bây giờ là cơ hội để thêm chút kỳ thú vào bộ sưu tập của bạn với các hiện vật kỹ thuật số BTC. Thế giới của NFT trở nên thú vị hơn nhiều khi lý thuyết ordinal được giới thiệu - một giao thức mới nổi tạo ra nhiều tiếng vang trong năm 2023. Khái niệm này cho phép xếp hạng, sắp xếp, khắc và chuyển giao riêng lẻ từng satoshi, đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin. Nhưng không dừng lại ở đó. Các satoshi riêng lẻ cũng có thể được khắc với dữ liệu độc nhất, bất biến được lưu trữ hoàn toàn trên blockchain.

Ngay cả khi satoshi không được khắc, độ hiếm của satoshi vẫn có thể được xác định theo thứ hạng của satoshi trong blockchain. Và khi Bitcoin - nền tảng blockchain an toàn, đã được kiểm chứng theo thời gian và phi tập trung nhất - bảo vệ những viên ngọc quý này thì tiềm năng cho kho báu kỹ thuật số là vô tận.

Tóm tắt

• Lý thuyết Ordinal: Số ordinal dựa trên lệnh đào và lệnh chuyển giới thiệu một cách thức độc đáo để đánh số và theo dõi các satoshi.

• Quá trình inscription: Cho phép khắc dữ liệu độc nhất, bất biến lên satoshi riêng lẻ, tạo ra các hiện vật kỹ thuật số tương tự như NFT hoàn toàn trên blockchain Bitcoin.

• Inscription đệ quy: Được ra mắt vào tháng 6 năm 2023, các công cụ này giúp người dùng khắc phục các giới hạn về dữ liệu. Người dùng hiện có thể kết nối nhiều nguồn dữ liệu và sử dụng các ứng dụng on-chain phức tạp trên mạng Bitcoin.

• Tác động thị trường: Token Bitcoin ngày càng trở nên phổ biến, thể hiện tiềm năng cạnh tranh với các NFT của Ethereum về doanh số và thị phần của người mua.

• Sự chia rẽ cộng đồng: Cộng đồng Bitcoin có quan điểm khác nhau về ảnh hưởng của ordinal, với các cuộc tranh luận về sự phù hợp của ordinal với tầm nhìn ban đầu của Satoshi Nakamoto cũng như những lo ngại về khả năng của mạng và phí giao dịch.

Lý thuyết ordinal là gì?

Lý thuyết ordinal là một phương pháp đánh số và theo dõi từng satoshi (đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin) bằng cách sử dụng hệ thống đánh số gọi là số ordinal. Những con số này được chỉ định dựa trên thứ tự mà satoshi được khai thác và chuyển giao trong các giao dịch. Số ordinal, chẳng hạn như số nguyên, số thập phân, mức độ và số phần trăm, có thể được biểu diễn theo các cách khác nhau.

Một khía cạnh quan trọng của lý thuyết ordinal là tiềm năng tạo ra độ hiếm cho satoshi dựa trên thời điểm xảy ra một số sự kiện nhất định trong mạng Bitcoin, chẳng hạn như khai thác khối, điều chỉnh độ khó và halving.

Độ hiếm này được xác định là...

• Phổ biến: Điều này áp dụng với bất kỳ satoshi nào, chứ không phải sat đầu tiên trong khối. Đây là những sat phổ biến nhất trong Bitcoin và có thể được tìm thấy trong hầu hết mọi giao dịch.

• Không phổ biến: Satoshi đầu tiên của mỗi khối. Những sat này tương đối hiếm vì chỉ có khoảng 144 khối mới được thêm vào blockchain Bitcoin mỗi ngày.

• Hiếm gặp: Đây là satoshi đầu tiên của giai đoạn điều chỉnh độ khó của Bitcoin. Việc này diễn ra sau mỗi 2016 khối, hoặc khoảng hai tuần một lần.

• Epic: Satoshi đầu tiên của mỗi đợt halving. Halving xảy ra sau mỗi 210.000 khối, hoặc khoảng 4 năm một lần.

• Huyền thoại: Satoshi đầu tiên của mỗi chu kỳ. Chu kỳ là một khoảng thời gian thị trường Bitcoin dài hạn hơn, kéo dài từ đợt halving này sang đợt halving tiếp theo.

• Thần thoại: Satoshi đầu tiên của khối Genesis. Đây là giao dịch Bitcoin đầu tiên, được đưa vào khối đầu tiên của blockchain Bitcoin. Sat thần thoại là hiếm gặp nhất, chỉ xuất hiện một lần trong toàn bộ lịch sử của Bitcoin. Vào ngày 14/12/2022, nghệ sĩ và lập trình viên Casey Rodarmor đã ra mắt giao thức Bitcoin ordinal, với ordinal gốc khắc hình ảnh pixel của một chiếc đầu lâu.

Một cụm từ bạn có thể thấy nhiều là 'ký hiệu bậc'. Cụm từ này đề cập đến cách biểu thị số ordinal để dễ dàng nhìn thấy độ hiếm của satoshi. Ký hiệu này bao gồm chiều cao khối, thời gian điều chỉnh độ khó, chu kỳ halving và thông tin về chu kỳ.

Inscription ordinal hoạt động như thế nào?

Hãy tưởng tượng bạn có một video tuyệt vời mà bạn muốn chia sẻ với thế giới. Bạn hiện có thể "khắc" nó vào blockchain Bitcoin sử dụng inscription ordinal. Điều này tạo ra một hiện vật kỹ thuật số độc đáo, giống như NFT, nhưng được xây dựng hoàn toàn trên mạng Bitcoin mà không cần token hoặc sidechain riêng biệt.

Sau khi được khắc vào blockchain, nội dung kỹ thuật số của bạn sẽ trở thành một bản ghi vĩnh viễn không thể thay đổi hoặc xóa. Bạn và bất kỳ ai muốn mua hoặc bán nội dung đều có thể tin tưởng rằng nội dung của bạn là chân thực và nguyên bản. Bạn thậm chí có thể gửi nó đến các địa chỉ Bitcoin khác như giao dịch Bitcoin thông thường.

Inscription hoạt động dựa trên lý thuyết ordinal, trong đó mỗi sat có một thứ tự và giá trị cụ thể. Điều này cho phép gửi và nhận sat được khắc, nhưng giao dịch phải được thiết kế cẩn thận để tuân thủ các quy tắc của lý thuyết ordinal.

Nội dung được khắc được lưu trữ hoàn toàn trên blockchain bằng “tập lệnh chi tiêu đường dẫn-tập lệnh taproot”. Đây là cách lưu trữ nội dung kỹ thuật số hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Nội dung của bạn có thể được trả về từ máy chủ web, như các trang web thông thường, và được trộn lại với các inscription khác để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật mới.

Bạn phải trải qua một quy trình cam kết/đối chiếu hai giai đoạn để tạo inscription. Trước tiên, bạn tạo đầu ra taproot chuyển đến tập lệnh chứa nội dung inscription, sau đó dùng đầu ra đó để hiển thị nội dung trên blockchain. Tiếp theo, nội dung được tuần tự hóa bằng “vỏ bọc”, đây là cách tóm tắt nội dung và siêu dữ liệu để những người dùng khác có thể dễ dàng đọc được. Chúng tôi sẽ hướng dẫn từng bước trong phần tiếp theo nếu bạn là lập trình viên, nhưng đừng lo nếu bạn không phải - chúng tôi có giải pháp cho bạn.

Làm cách nào để tạo inscription ordinal?

Người mới:

Nếu bạn không biết hay không giỏi về viết code, hãy bắt đầu với OrdinalBot. Nền tảng này lập trình toàn bộ cho bạn; tất cả những gì bạn cần là khả năng sáng tạo và tưởng tượng.

Trung cấp:

Nếu bạn cảm thấy thoải mái với việc viết code, hãy khám phá API Ordinal trên GitHub. Hiro tạo ra các API thân thiện với nhà phát triển cho Bitcoin và họ có một cộng đồng nhà phát triển tuyệt vời.

Nâng cao:

Nếu code là ngôn ngữ thứ hai và nếu bạn hiểu các quy tắc của lý thuyết ordinal, hãy làm theo các bước bên dưới để lưu giữ kiệt tác của bạn trên blockchain Bitcoin.

• Chọn nội dung bạn muốn khắc, chẳng hạn như video, tác phẩm nghệ thuật hoặc tài liệu văn bản.

• Sử dụng trình chỉnh sửa hoặc công cụ viết code để tạo "vỏ bọc" cho nội dung của bạn, bao gồm nội dung và siêu dữ liệu.

• Tạo đầu ra taproot bằng ví Bitcoin hoặc phần mềm hỗ trợ giao thức ordinal. Đầu ra này chuyển đến tập lệnh chứa nội dung khắc của bạn. Hãy nhớ tạo giao dịch tuân theo các quy tắc của lý thuyết ordinal một cách cẩn thận.

• Truyền đầu ra taproot tới mạng Bitcoin để inscription của bạn "hoạt động" trên blockchain.

• Sử dụng đầu ra taproot để hiển thị nội dung inscription on-chain, giúp mọi người có thể thấy rõ nội dung đó. Một lần nữa, hãy đảm bảo giao dịch tuân theo các quy tắc của lý thuyết ordinal.

• Inscription của bạn hiện được lưu trữ vĩnh viễn trên blockchain bằng tập lệnh chi tiêu đường dẫn-tập lệnh taproot, tức là không thể thay đổi hoặc xóa.

Sự ra mắt của inscription đệ quy

Vào tháng 6 năm 2023, những tiến bộ đột phá mới trong lĩnh vực inscription đã tạo ra rất nhiều sự hào hứng. Một cải tiến đặc biệt thu hút sự chú ý rộng rãi là khái niệm inscription đệ quy. Nhưng chính xác thì inscription đệ quy là gì?

Inscription đệ quy được ra mắt nhằm giải quyết những thách thức đang tồn tại liên quan đến phí giao dịch và giới hạn không gian khối. Những inscription này hỗ trợ phần mềm on-chain trên blockchain Bitcoin, cho phép nhà phát triển tạo ra các ứng dụng phức tạp có thể hoạt động hoàn toàn trong hệ sinh thái Bitcoin. Điều này được thực hiện thông qua kỹ thuật daisy-chain, trong đó dữ liệu được kết nối với nhau nhờ một loạt lệnh gọi.

Trước khi giới thiệu về inscription đệ quy, cần biết rằng inscription nói chung có thể lưu trữ dữ liệu lên đến 4MB. Tuy nhiên, inscription đệ quy vượt ra ngoài giới hạn này khi cho phép nhà phát triển thiết lập mạng lưới các nguồn dữ liệu được kết nối với nhau.

Bằng cách trích xuất và tích hợp dữ liệu từ các inscription hiện có thành inscription mới, inscription đệ quy không còn tuân theo giới hạn 4MB cứng nhắc. Đột phá này trao quyền cho nhà phát triển để thực thi phần mềm hoàn toàn on-chain bằng cách kết nối dữ liệu nhờ một chuỗi lệnh gọi.

Sự ra đời của inscription đệ quy có thể giúp tăng cường khả năng tương tác trong mạng Bitcoin. Vì công nghệ này còn tương đối mới nên việc hiểu biết toàn diện về inscription đệ quy là cần thiết trước khi tham gia.

Liệu Bitcoin có thể vượt NFT Ethereum về mức thống trị thị trường không?

Tính đến tháng 6/2024, số liệu thống kê mới nhất từ CryptoSlam cho thấy một động lực thú vị. Dù Ethereum dẫn đầu về tổng doanh số bán NFT với số lượng vật phẩm sưu tầm trị giá 43,8 tỷ USD được bán tại thời điểm viết bài, Bitcoin vượt trội hơn Ethereum về doanh số bán NFT trong một số khoảng thời gian gần đây.

Đội ngũ Ethereum có thể sẽ theo dõi kỹ lưỡng sự gia tăng của Bitcoin ordinal, điều đã đạt được sức hút đáng kể trong cộng đồng người mua và người bán. Dù có nhiều ý kiến khác nhau trong cộng đồng Bitcoin về tương lai của ordinal, Ethereum không thể bỏ qua xu hướng mới nổi này.

Ngày 1/8/2023, hơn 21 triệu inscription ordinal Bitcoin được ghi nhận, một thành tựu to lớn đối với các nhà phát triển đằng sau sự kiện này. Đội ngũ phụ trách giao thức Bitcoin ordinal cũng đã ra mắt Open Ordinals Institute. Tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại California này tài trợ cho các nhà phát triển chính của giao thức ordinal, bao gồm cả người duy trì chính của dự án có biệt danh là Raph.

Dự án DeFi Bitcoin

Khi Bitcoin tiếp tục tăng giá vào năm 2024, inscription và ordinal cũng đã trở thành tâm điểm chú ý. Liệu chúng có thể được tận dụng cho Dự án DeFi Bitcoin không? Trong những năm qua, chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng các dự án DeFi Bitcoin từ mạng Lightning sang wBTC. Một số thành viên cộng đồng cảm thấy lạc quan về việc inscription có thể được sử dụng trong không gian DeFi Bitcoin.

Một cộng đồng bitcoin tách biệt

Cộng đồng Bitcoin vẫn có quan điểm khác nhau về ordinal. Trong khi một bên ủng hộ và tin rằng giao thức này sẽ cung cấp thêm các trường hợp sử dụng tài chính cho Bitcoin thì bên còn lại tin rằng điều đó trái ngược với tầm nhìn ban đầu của Satoshi Nakamoto về Bitcoin như một hệ thống tiền ngang hàng. Những người hoài nghi về ordinal cũng tin rằng cấu trúc độ hiếm sẽ tiếp tục chiếm không gian có giá trị trên mạng Bitcoin và làm tăng phí giao dịch. Vì giao thức này còn tương đối sơ khai, nếu bạn chọn tham gia, chúng tôi khuyên bạn nên nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi tìm kiếm satoshi có giá trị để tích lũy.

Có gì mới?

Ví Phantom hiện tương thích với ordinal, và một điểm nổi bật là hỗ trợ inscription đệ quy, chẳng hạn như khắc từ Gamma. Trong khi đó, các thiết bị ledger hiện có thể được kết nối với ứng dụng di động và tiện ích mở rộng trình duyệt của ví. Người dùng có thể nắm giữ Bitcoin, ordinal và BRC-20 trong một tài khoản duy nhất. Ví Phantom giúp đơn giản hóa việc quản lý địa chỉ. Bạn có thể bật Native SegWit, Taproot hoặc cả hai để xem siêu dữ liệu ordinal chi tiết, bao gồm thông tin như số sat và ID inscription.

Trong khi đó, chủ sở hữu nhiều Bitcoin là MicroStrategy đã tiết lộ kế hoạch xây dựng dịch vụ nhận dạng phi tập trung bằng cách sử dụng inscription ordinal. Được gọi là MicroStrategy Orange, dịch vụ này sẽ cung cấp các danh tính phi tập trung không cần tin cậy và chống giả mạo bằng cách sử dụng mạng Bitcoin.

Lời kết

Bạn tò mò về những vật phẩm sưu tầm kỹ thuật số mới nhất? Các hiện vật kỹ thuật số BTC của BTC, sử dụng lý thuyết ordinal, đang cách mạng hóa NFT. Hướng tiếp cận này xác định riêng từng satoshi trong Bitcoin, cho phép inscription sáng tạo như tác phẩm nghệ thuật hoặc video có thể tạo ra kho báu kỹ thuật số độc đáo. Từ nhiều loại độ hiếm, từ phổ biến đến 'satoshi thần thoại' độc đáo từ khối Genesis, mỗi loại đều có giá trị riêng.

Sự ra đời của inscription đệ quy vào năm 2023 đã mở rộng tiềm năng cho các ứng dụng on-chain phức tạp. Bất chấp sự quan tâm ngày càng tăng của thị trường, cộng đồng Bitcoin vẫn bị chia rẽ về những phát triển này. Tuy nhiên, khi Ví Phantom thêm inscription đệ quy vào năm 2024, cánh cửa mới được mở ra cho các cộng đồng khác nhau.

Dù nhiều nhà bình luận nhấn mạnh nhu cầu cân bằng đổi mới với những lo ngại về khả năng của mạng và tầm nhìn ban đầu của Satoshi Nakamoto, nhưng cơ hội từ ordinal đáng được chú ý.